Teknoloġija Diġitali għal Għajxien Indipendenti
It-teknoloġija tista’ tipprovdi soluzzjonijiet innovattivi għall-bżonnijiet ta’ persuni b’diżabilità sabiex tassisti f’għajxien indipendenti, qalet il-Kummissarju tas-CRPD Samantha Pace Gasan f’seminar ilbieraħ.
Organizzat mill-Kummissjoni għad-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabilità (CRPD), l-Awtorità Maltija tal-Komunikazzjoni (MCA) u Tech.mt, is-seminar, bl-isem ‘Teknoloġija Diġitali għal Għajxien Indipendenti’, laqqa’ flimkien partijiet interessati mis-setturi tad-diżabilità u t-teknoloġija sabiex biex jinħoloq djalogu bejniethom.
Sakemm il-bżonnijiet tal-utenti, inkluż persuni b’diżabilità, jiġu kkunsidrati mill-bidu mill-persuni li joħolqu t-teknoloġija, xi utenti jirriskjaw li jitħallew lura, qalet il-President tal-MFOPD Marthese Mugliette.
Christine Mifsud, persuna b’insuffiċjenza fil-vista, semmiet kif it-teknoloġija tatha lura l-indipendenza tagħha u l-kuraġġ. Hija tenniet il-ħtieġa li persuni b’diżabilità jiġu kkonsultati mill-bidu minħabba l-fatt li, jekk persuna b’diżabilità ma tistax tuża apparat partikolari għax ma jkunx aċċessibbli, dan isir diskriminatorju.
Dr Vickie Gauci, kap tad-dipartiment tal-Istudji dwar id-Diżabilità fil-Fakultà tal-Benessri Soċjali, fl-Università ta’ Malta, kif ukoll persuna b’diżabilità, semmiet kif id-dar hija persuna indipendenti ħafna iżda ssir persuna b’diżabilità meta toħroġ mill-bieb, minkejja li l-indeboliment tagħha jibqa’ l-istess. Id-differenza mhijiex fl-indeboliment innifsu, iżda fil-kuntest. Hija semmiet kif teknoloġija li qabel kienet speċjalizzata u għalja issa saret mainstream u affordabbli u l-utenti għandhom jiġu inklużi fil-proċess tad-disinn, biex jimxu lejn kunċett ta’ disinn universali.
Id-djar intelliġenti u l-intelliġenza artifiċjali diġà qegħdin magħna u li dawn huma għodda b’saħħitha għall-persuni b’diżabilità.
Partijiet interessati oħra preżenti semmew l-isfidi bejn iż-żewġ setturi. Is-Sur Oliver Scicluna, Kap Eżekuttiv tal-Aġenzija Sapport, il-fornitur nazzjonali tas-servizz għall-persuni b’diżabilità, semma l-ħtieġa ta’ riżorsi umani speċjalizzati f’dak li għandu x’jaqsam mal-użu tat-teknoloġija u l-persuni b’diżabilità.
Dr May Agius mill-ACTU (Unità għall-Aċċess tal-Komunikazzjoni u t-Teknoloġija) qalet li bħalissa m’hemm l-ebda test għal diskors jew diskors għal test bil-Malti, u b’hekk jinħolqu kwistjonijiet għall-utenti li ma jistgħux jitkellmu mal-apparat tagħhom bil-Malti iżda jkollhom jirrikorru għall-Ingliż.
Marcel Mizzi mill-Kamra tal-SMEs semma li d-djar intelliġenti u l-intelliġenza artifiċjali diġà qegħdin magħna u li dawn huma għodda b’saħħitha għall-persuni b’diżabilità. Waqt li rrefera għal websajts aċċessibbli, huwa semma li dawn mhumiex diffiċli biex jinbnew partikolarment meta l-aċċessibilità titqies fil-bidu.
Is-seminar ifforma parti minn sforz nazzjonali lejn għajxien indipendenti fi ħdan il-komunità u lil hinn mill-istituzzjonalizzazzjoni ta’ persuni b’diżabilità, f’konformità mal-istrateġija tas-CRPD, l-istrateġija nazzjonali dwar id-diżabilità u l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabilità, li ġiet trasposta fil-leġiżlazzjoni Maltija s-sena l-oħra.
Is-CRPD, l-MCA, u Tech.mt kollha jaqblu li, filwaqt li jirrikonoxxu d-disparitajiet soċjali fl-industrija tat-teknoloġija, l-innovazzjoni tippreżenta tieqa ta’ opportunità għall-persuni b’diżabilità, u b’hekk ittejjeb il-kwalità tal-ħajja tagħhom u tinkoraġġixxi l-indipendenza tagħhom fis-soċjetà. L-organizzazzjonijiet kollha ħerqana biex jiddiskutu aktar dan is-suġġett u jieħdu azzjoni għal dak li hu meħtieġ mill-komunità fil-futur li ġej.
